Το baseball (βασεοσφαίριση)
Το μπέιζμπολ (αγγλικά baseball) ή αλλιώς βασεοσφαίριση, επινοήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα στις ΗΠΑ, αλλά η πρώιμη μορφή του κατάγεται από τα αγγλικά rounders και Κρίκετ. Παραμένει ένα από τα πλέον δημοφιλή αθλήματα στις ΗΠΑ.
Στην Ελλάδα το πρώτο ελληνικό πρωτάθλημα μπέιζμπολ ξεκίνησε το 2000 και διοργανώθηκε από την Ελληνική Φίλαθλο Ομοσπονδία Μπέιζμπολ (ΕΦΟΜ). Έως το 2005 υπήρχαν δυο εθνικές κατηγορίες και 16 σωματεία, εξαιτίας όμως οικονομικών προβλημάτων τα μισά αποχώρησαν μέχρι το 2011. Πλέον υφίσταται μόνο μία Εθνική κατηγορία με 6 της Αθήνας και από ένα των Θεσσαλονίκη, Πάτρα. Το Νοέμβριο του 2014 η ομοσπονδία καταργήθηκε.
Είναι ένα ομαδικό άθλημα που μπορούν να αγαπήσουν τα παιδιά αν μάθουν τους κανόνες. Ένα ρόπαλο ασφαλείας, μια μαλακή μπάλα και ο σχηματισμός του διαμαντιού, με τη σχεδίαση των βάσεων μπορεί να είναι η αρχή.
Για να δείτε τα βασικά του αθλήματος πατήστε εδώ: https://youtu.be/I8VGW0C_GO4?t=16
Είναι ένα ομαδικό άθλημα που μπορούν να αγαπήσουν τα παιδιά αν μάθουν τους κανόνες. Ένα ρόπαλο ασφαλείας, μια μαλακή μπάλα και ο σχηματισμός του διαμαντιού, με τη σχεδίαση των βάσεων μπορεί να είναι η αρχή.
Για να δείτε τα βασικά του αθλήματος πατήστε εδώ: https://youtu.be/I8VGW0C_GO4?t=16
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ
Ο εξοπλισμός
Η μπάλα
Είναι μια σφαίρα με διάμετρο περίπου 7 εκατοστών και βάρος 142 με 149 γραμμάρια. Στο κέντρο της υπάρχει φελλός και ακολουθούν δύο στρώσεις από καουτσούκ, τρεις από μάλλινες και βαμβακερές κλωστές και τέλος καλύπτεται με δύο λωρίδες από άσπρο δέρμα οι οποίες ενώνονται με μια κόκκινη κλωστή. Έτσι είναι μια πολύ σκληρή και ανθεκτική μπάλα.
Τα γάντια
Διαφοροποιούνται ανάλογα με την θέση που έχουν οι αμυντικοί παίχτες στο γήπεδο.
O catcher χρησιμοποιεί ένα γάντι που βοηθά να μαλακώνει τις δυνατές μπαλιές του pitcher (catchers' smitt).
Ο παίχτης της πρώτης βάσης χρησιμοποιεί ένα μακρύτερο γάντι για να υποδέχεται τις μπαλιές των αμυντικών παικτών.
Επίσης οι αμυντικοί της δεύτερης βάσης και ο ενδιάμεσος μπορεί χρησιμοποιούν γάντι πέντε δακτύλων μικρότερο και εύκολο στη χρήση.
Μεγάλο γάντι για να πιάνουν τη μπάλα στον αέρα πιο εύκολα χρησιμοποιούν οι εξωτερικοί αμυντικοί - outfielders - (δεξιός, κεντρικός και αριστερός).
Το ρόπαλο
Χρησιμοποιείται από τον επιτιθέμενο παίκτη batter, για να χτυπήσει τη μπάλα που ρίχνεται από τον pitcher.
Το κράνος
Χρησιμοποιείται από τον παίκτη µε το ρόπαλο και απ’ τους δρομείς στις
βάσεις. Το κράνος τους προστατεύει από κακές ή ανεξέλεγκτες ρίψεις.
Η στολή
Αποτελείται από:
i. Καπέλο
ii. Φανέλα
iii. Εξωτερική μπλούζα
iv. Παντελόνι
v. Κάλτσες
vi. Παπούτσια με καρφιά
Όλα τα παραπάνω πρέπει να είναι ομοιόμορφα για κάθε αθλητή της ομάδας, αλλά και τους προπονητές.
Το γήπεδο
Το μπέιζμπολ παίζεται σε ανοιχτό γήπεδο που έχει σχήμα τεταρτημόριου κύκλου. Το γήπεδο περιλαμβάνει δύο περιοχές: την Εσωτερική και την Εξωτερική.
Η Εσωτερική Περιοχή (Infield) ή Διαμάντι (Diamond) έχει σχήμα ρόμβου με πλευρές μήκους 27,43 m. Στις τέσσερις κορυφές του ρόμβου υπάρχουν οι τέσσερις Βάσεις (Bases).
Η βάση στην αρχή του γηπέδου, λέγεται Αρχική Βάση ή Αρχική Πλάκα (Home Plate), ονομάζεται έτσι διότι έχει το σχήμα ενός ανάποδου σπιτιού, όπου ξεκινάει και κάθε φάση του αγώνα, μιας και διαδραματίζεται η μονομαχία του ρίπτη (pitcher) της άμυνας με τους ροπαλοφόρους (batters) της επίθεσης.
Στις υπόλοιπες βάσεις που αριθμούνται ως 1η, 2η, και 3η Βάση, προωθούνται διαδοχικά οι συμπαίκτες του ροπαλοφόρου - επιθετικοί - και ο ίδιος κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, μέχρι να επιστρέψουν στην αρχική βάση κλείνοντας κύκλο σε όλες τις βάσεις και παίρνοντας έτσι έναν πόντο (run).
Η βάση στην αρχή του γηπέδου, λέγεται Αρχική Βάση ή Αρχική Πλάκα (Home Plate), ονομάζεται έτσι διότι έχει το σχήμα ενός ανάποδου σπιτιού, όπου ξεκινάει και κάθε φάση του αγώνα, μιας και διαδραματίζεται η μονομαχία του ρίπτη (pitcher) της άμυνας με τους ροπαλοφόρους (batters) της επίθεσης.
Στις υπόλοιπες βάσεις που αριθμούνται ως 1η, 2η, και 3η Βάση, προωθούνται διαδοχικά οι συμπαίκτες του ροπαλοφόρου - επιθετικοί - και ο ίδιος κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, μέχρι να επιστρέψουν στην αρχική βάση κλείνοντας κύκλο σε όλες τις βάσεις και παίρνοντας έτσι έναν πόντο (run).
Στο εσωτερικό του διαμαντιού και σε απόσταση 18,34 μ. από την αρχική βάση, βρίσκεται ο ρίπτης (pitcher) της άμυνας ο οποίος ρίχνει την μπάλα και μονομαχεί με τον ροπαλοφόρο.
Πίσω από τον ροπαλοφόρο υπάρχει ένας συμπαίκτης του ρίπτη, ο λήπτης (catcher) που πιάνει τις ρίψεις. Ο λήπτης είναι ο στρατηγός της μονομαχίας και δουλειά του είναι να βγάλουν με τον ρίπτη εκτός παιχνιδιού τους ροπαλοφόρους, να εμποδίσει την προώθηση των δρομέων και να προστατεύει την αρχική βάση από επιθετικούς που επιχειρούν να σκοράρουν.
Πίσω από τον ροπαλοφόρο υπάρχει ένας συμπαίκτης του ρίπτη, ο λήπτης (catcher) που πιάνει τις ρίψεις. Ο λήπτης είναι ο στρατηγός της μονομαχίας και δουλειά του είναι να βγάλουν με τον ρίπτη εκτός παιχνιδιού τους ροπαλοφόρους, να εμποδίσει την προώθηση των δρομέων και να προστατεύει την αρχική βάση από επιθετικούς που επιχειρούν να σκοράρουν.
Στην εσωτερική περιοχή αμύνονται έξι (6) αμυντικοί: Ο Ρίπτης, ο Λήπτης, ο αμυντικός Πρώτης Βάσης, ο αμυντικός Δεύτερης Βάσης, ο Σορτ-στοπ και ο αμυντικός Τρίτης Βάσης. Αμύνονται της μπάλας και των επιθετικών και παίζουν όλες τις φάσεις στις βάσεις.
Η Εξωτερική Περιοχή (outfield) σχηματίζει ένα τόξο με απόσταση τουλάχιστον 76,2 μ. ακτίνα από την αρχική βάση. Είναι προτιμητέο όμως το μέγεθος του γηπέδου να έχει ακτίνες τουλάχιστον 97,5 μ. στα πλάγια και 121,9 μ. στο κέντρο της.
Στην εξωτερική περιοχή τοποθετούνται οι τελευταίοι τρεις (3) παίκτες της αμυνόμενης ομάδας και έχουν τον ρόλο της οπισθοφυλακής. Αμύνονται της μπάλας των μακρινών και δυνατών χτυπημάτων της επίθεσης.
Στην εξωτερική περιοχή τοποθετούνται οι τελευταίοι τρεις (3) παίκτες της αμυνόμενης ομάδας και έχουν τον ρόλο της οπισθοφυλακής. Αμύνονται της μπάλας των μακρινών και δυνατών χτυπημάτων της επίθεσης.
Οι παίχτες
Οι παίκτες της αμυνόμενης ομάδας, τοποθετούνται ως εξής:
- Ο ρίπτης (pitcher): μέσα στο διαμάντι
- Ο λήπτης (catcher): πίσω από την αρχική βάση
- δυο μεταξύ 1ης και 2ης βάσης
- δυο μεταξύ 2ης και 3ης βάσης
- τρεις στην εξωτερική περιοχή.
Οι παίκτες της επιτιθέμενης ομάδας ξεκινάνε διαδοχικά στη θέση του ροπαλοφόρου επιχειρώντας να χτυπήσουν την μπάλα κερδίζοντας την μονομαχία με τον ρίπτη και τον λήπτη. Σε αυτή την περίπτωση γίνονται δρομείς και προωθούνται στις βάσεις, επιχειρώντας να σκοράρουν.
Το παιχνίδι δεν έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. Μόλις τρεις παίκτες της επιτιθέμενης ομάδας, είτε ροπαλοφόροι είτε δρομείς, βγουν εκτός παιχνιδιού από την άμυνα, οι ομάδες αλλάζουν ρόλους. Όταν η κάθε ομάδα περάσει από άμυνα και επίθεση, ολοκληρώνεται μια περίοδος (inning).
Το παιχνίδι δεν έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. Μόλις τρεις παίκτες της επιτιθέμενης ομάδας, είτε ροπαλοφόροι είτε δρομείς, βγουν εκτός παιχνιδιού από την άμυνα, οι ομάδες αλλάζουν ρόλους. Όταν η κάθε ομάδα περάσει από άμυνα και επίθεση, ολοκληρώνεται μια περίοδος (inning).
Ένα παιχνίδι αποτελείται από εννέα (9) περιόδους και νικήτρια είναι η ομάδα που έχει σκοράρει τους περισσότερους πόντους.
Επειδή δεν υπάρχει ισοπαλία, στην περίπτωση που μετά τις εννέα περιόδους δεν υπάρχει νικητής διεξάγεται μια επιπλέον περίοδος ή και περισσότερες, μέχρι κάποια ομάδα ανακηρυχθεί νικήτρια.
Επειδή δεν υπάρχει ισοπαλία, στην περίπτωση που μετά τις εννέα περιόδους δεν υπάρχει νικητής διεξάγεται μια επιπλέον περίοδος ή και περισσότερες, μέχρι κάποια ομάδα ανακηρυχθεί νικήτρια.
Η Μονομαχία (αρχή του παιχνιδιού)
Κάθε φάση (play) ξεκινάει με την μονομαχία του Ρίπτη (pitcher - άμυνα) και του Ροπαλοφόρου (batter - επίθεση). O Ροπαλοφόρος θέλει να χτυπήσει την μπάλα ενώ ο Ρίπτης προσπαθεί να τον ξεγελάσει και να πετύχει το αντίθετο. Την ρίψη υποδέχεται ο Λήπτης (catcher).
Η μπάλα πρέπει να περάσει από ένα συγκεκριμένο νοητό ορθογώνιο, την Ζώνη Ρίψης (strike zone) που ορίζεται πάνω από την Αρχική Βάση (Home Plate) «δίνοντας ευκαιρία» στον Ροπαλοφόρο να την χτυπήσει - αλλιώς είναι λάθος του Ρίπτη και καλείται Μπολ (ball).
Αν στείλει τέσσερα Ball, τότε ο ροπαλoφόρος προωθείται στην πρώτη βάση χωρίς να χτυπήσει την μπάλα. Αν υπάρχει εκεί άλλος επιθετικός προωθείται στην επόμενη βάση κ.ο.κ.
Η αποτυχία του Ροπαλοφόρου να χτυπήσει την μπάλα καλείται Στράικ (strike) όπου:
α) είτε κυνήγησε μια μπαλιά και αστόχησε,
β) είτε την χτύπησε Φάουλ (foul) έξω από τον χώρο που η μπάλα παίζεται,
γ) είτε η μπάλα πέρασε από την Ζώνη Ρίψης (ευκαιρία για χτύπημα) και αυτός δεν έκανε τίποτα.
Αν αποτύχει τρεις φορές τότε βγαίνει από αυτό τον γύρο και επιστρέφει στον πάγκο.
Αν στείλει τέσσερα Ball, τότε ο ροπαλoφόρος προωθείται στην πρώτη βάση χωρίς να χτυπήσει την μπάλα. Αν υπάρχει εκεί άλλος επιθετικός προωθείται στην επόμενη βάση κ.ο.κ.
Η αποτυχία του Ροπαλοφόρου να χτυπήσει την μπάλα καλείται Στράικ (strike) όπου:
α) είτε κυνήγησε μια μπαλιά και αστόχησε,
β) είτε την χτύπησε Φάουλ (foul) έξω από τον χώρο που η μπάλα παίζεται,
γ) είτε η μπάλα πέρασε από την Ζώνη Ρίψης (ευκαιρία για χτύπημα) και αυτός δεν έκανε τίποτα.
Αν αποτύχει τρεις φορές τότε βγαίνει από αυτό τον γύρο και επιστρέφει στον πάγκο.
Σκοπός της Επίθεσης:
Ο Ροπαλοφόρος να χτυπήσει την μπάλα «δυνατά ή τεχνικά» ώστε να δώσει «χρόνο» στους δρομείς του (runners) στις βάσεις αλλά και στον εαυτό του, να προωθηθούν κυκλικά στις βάσεις. Έτσι, μέχρι η άμυνα να επιστρέψει την μπάλα, οι δρομείς να περάσουν από όλες τις βάσεις και να επιστρέψουν πίσω στην αρχική κερδίζοντας έναν Πόντο (run) ή τουλάχιστον να σωθούν σε μια βάση όπου είναι ασφαλείς.
Ο Ροπαλοφόρος να χτυπήσει την μπάλα «δυνατά ή τεχνικά» ώστε να δώσει «χρόνο» στους δρομείς του (runners) στις βάσεις αλλά και στον εαυτό του, να προωθηθούν κυκλικά στις βάσεις. Έτσι, μέχρι η άμυνα να επιστρέψει την μπάλα, οι δρομείς να περάσουν από όλες τις βάσεις και να επιστρέψουν πίσω στην αρχική κερδίζοντας έναν Πόντο (run) ή τουλάχιστον να σωθούν σε μια βάση όπου είναι ασφαλείς.
Σκοπός της Άμυνας:
Να επιστρέψει την μπάλα γρήγορα στον εσωτερικό χώρο (infield) και να εμποδίσει τους γύρους της επίθεσης, «βγάζοντας Άουτ» (out - εκτός φάσης), τον Ροπαλοφόρο και τους άλλους δρομείς στις βάσεις. Ο Ροπαλοφόρος είναι άουτ σε μια από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) χρεωθεί 3 Strikes,
β) χτυπήσει την μπάλα και αφού αυτή σκάσει στο έδαφος, η άμυνα να καταφέρει να την πιάσει και να την πετάξει σε αμυντικό στην 1η βάση. Το παιχνίδι στην 1η βάση καλείται υποχρεωτικό (force) και στόχος της άμυνας είναι να πατήσει αμυντικός που έχει στην κατοχή του την μπάλα την 1η βάση πριν την πατήσει ο Ροπαλοφόρος/Δρομέας μετά το χτύπημα που ο ίδιος έκανε
γ) όταν η μπάλα πιαστεί από κάποιον αμυντικό στον αέρα μετά από χτύπημα του ροπαλοφόρου
δ) όταν έναν δρομέα ανάμεσα στις δύο βάσεις τον ακουμπήσει ο αμυντικός που έχει τη μπάλα.
Να επιστρέψει την μπάλα γρήγορα στον εσωτερικό χώρο (infield) και να εμποδίσει τους γύρους της επίθεσης, «βγάζοντας Άουτ» (out - εκτός φάσης), τον Ροπαλοφόρο και τους άλλους δρομείς στις βάσεις. Ο Ροπαλοφόρος είναι άουτ σε μια από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) χρεωθεί 3 Strikes,
β) χτυπήσει την μπάλα και αφού αυτή σκάσει στο έδαφος, η άμυνα να καταφέρει να την πιάσει και να την πετάξει σε αμυντικό στην 1η βάση. Το παιχνίδι στην 1η βάση καλείται υποχρεωτικό (force) και στόχος της άμυνας είναι να πατήσει αμυντικός που έχει στην κατοχή του την μπάλα την 1η βάση πριν την πατήσει ο Ροπαλοφόρος/Δρομέας μετά το χτύπημα που ο ίδιος έκανε
γ) όταν η μπάλα πιαστεί από κάποιον αμυντικό στον αέρα μετά από χτύπημα του ροπαλοφόρου
δ) όταν έναν δρομέα ανάμεσα στις δύο βάσεις τον ακουμπήσει ο αμυντικός που έχει τη μπάλα.
Οι δρομείς είναι άουτ αν τους ακουμπήσει αμυντικός με την μπάλα, ενώ αυτοί δεν πατάνε εκείνη την στιγμή κάποια βάση.
Ένας επιθετικός προσπαθεί να κατακτήσει όσο το δυνατόν περισσότερες βάσεις (κύκλος) χωρίς να τον βγάλουν άουτ. Ασφαλής (safe) είναι μόνο όταν ακουμπάει μια βάση. Έτσι η μπάλα επιστρέφει στον ρίπτη για να μονομαχήσει με τον επόμενο Ροπαλοφόρο.
Αν καταφέρει να βγάλει από τον κάθε γύρο τρεις επιτιθέμενους εκτός, να σημειωθούν δηλαδή τρία άουτ, τότε γίνεται αυτή επιτιθέμενη ομάδα.
Αν καταφέρει να βγάλει από τον κάθε γύρο τρεις επιτιθέμενους εκτός, να σημειωθούν δηλαδή τρία άουτ, τότε γίνεται αυτή επιτιθέμενη ομάδα.
Homerun
Το homerun είναι το καλύτερο χτύπημα. Είναι το χτύπημα που στέλνει τη μπάλα έξω από το φράχτη του γηπέδου, που έχει απόσταση από το home plate 97 μέτρα στις άκρες και 120 μέτρα στη μέση του γηπέδου. Αφού οι αμυνόμενοι δεν έχουν στα χέρια τους τη μπάλα, τότε ο επιθετικός κάνει ανενόχλητος ένα γύρο πατώντας και τις τέσσερις βάσεις.
Όταν μάλιστα οι βάσεις είναι γεμάτες από δρομείς, τότε μπορούν να σημειωθούν τέσσερις πόντοι (grand slam).
Όταν μάλιστα οι βάσεις είναι γεμάτες από δρομείς, τότε μπορούν να σημειωθούν τέσσερις πόντοι (grand slam).
Κλέψιμο
Ένας δρομέας μπορεί αν είναι γρήγορος, να κλέψει μια βάση (steal) – δηλαδή να προωθηθεί στην επόμενη, πριν η άμυνα μπορέσει να τον ακουμπήσει (πιάσει) με την μπάλα καθώς αυτός θα προωθείται.
ΠΗΓΕΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ηλεκτρονικές πηγές:
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ,
Βιβλιογραφία:
Εφημερίδες:
